Dlaczego nadmiernie odwlekasz działanie i rozpamiętujesz?
Mimo pozorów dynamiczności środowisk pracy, wiele osób „działa” odwlekając w czasie podjęcie aktywności i rozpamiętując to, co już się wydarzyło.
Wbrew pozorom brak działania to także działanie, niosące za sobą specyficzne konsekwencje.
TWÓJ WEWNĘTRZNY OBROŃCA
W psychologii istnieje takie pojęcie jak „wewnętrzny Obrońca”. Jego zadaniem jest zapobieganie angażowaniu się przez Ciebie w działania, które mogłoby Cię zranić.
W dzieciństwie, gdy Twoje poczucie bezpieczeństwa było zagrożone, działanie Obrońcy było niezbędne, abyś mógł uchronić się przed nieprzyjemnymi dla Ciebie sytuacjami np. wybierałeś nierobienie czegoś w obawie przed krytyką lub zranieniem.
Niestety z biegiem lat ten mechanizm staje się nie tyle wsparciem, co przeszkodą w dalszym rozwoju. Działa on tak jakbyś był dalej bezbronnym dzieckiem, utrzymując Cię na siłę w strefie bezpieczeństwa i komfortu.
Jeśli wewnętrzny Obrońca istnieje u Ciebie w nadmiernie rozbudowanej formie odczuwasz to dwutorowo:
- W działaniu, przed aktywnością, objawia się w postaci prokrastynacji – czyli właśnie odwlekania działania.
- Po działaniu – w postaci ruminacji i rozpamiętywania tego, co było.
O ile odwlekanie służy „ochronieniu” Ciebie przed sytuacją oceny i potencjalną krytyką, to rozpamiętywanie jest próbą zyskania złudnej kontroli nad tym, co już się zadziało.
Teraz, gdy jesteś dorosły, Twoim celem powinno być ograniczenie roli wewnętrznego Obrońcy w zapewnianiu Ci ochrony na rzecz – stopniowego, samodzielnego mierzenia się z coraz trudniejszymi wyzwaniami.
JAK SIĘ ZABRAĆ ZA ZMIANĘ i NA CO WARTO SIĘ PRZYGOTOWAĆ?
Warto, żebyś zrobił rozliczenie z przeszłością. Jeśli Twój wewnętrzny Obrońca w dorosłym życiu działa zbyt intensywnie oznacza to, że ktoś, kto był odpowiedzialny za zbudowanie Twojej pewności siebie i zaufania do siebie i innych spieprzył robotę. Nie było w tym Twojej winy.
Otocz się ludźmi, na których wsparcie możesz liczyć. Jeśli potrzebujesz – skorzystaj ze wsparcia dobrego psychoterapeuty np. pracującego w nurcie poznawczo-behawioralnym.
Celem tych działań będzie dojście do momentu pogodzenia się z tym, że ktoś bliski, zamiast na Twoją korzyść, działał (najprawdopodobniej nieświadomie) na Twoją szkodę.
Czasem potrzebna będzie akceptacja trudnego faktu, że nawet po konfrontacji zachowanie osoby odpowiedzialnej za nadaktywność Twojego wewnętrznego Obrońcy nadal się nie zmieni. Przygotuj się nawet na kontratak w postaci prób wywoływania w Tobie poczucia winy, oskarżeń o bycie niewdzięcznym czy nawet szantażu.
CO ZYSKASZ BIORĄĆ TEGO BYKA ZA ROGI?
To, co się może zmienić, to uzyskanie przez Ciebie wglądu w to, z jakiego powodu czujesz się zblokowany, obawiasz się podjęcia działania, krytyki i bezradności. Dopiero po uświadmieniu sobie tego, możesz podjąć decyzję, aby przestać działać samemu na swoją szkodę i wygasić autodestrukcyjne zachowania, które dotychczas utrudniały Twój rozwój i wyrażenie prawdziwego siebie.
Pamiętaj jednak, że samoświadomość to jeszcze nie gwarancja zmiany. Wiedza na temat tego dlaczego zachowujesz się w określony sposób i jakie są tego źródła pozwoli Ci zmniejszyć poziom stresu i napięcia w trudnych sytuacjach, ale wyrobienie w sobie nowych sposobów radzenia sobie z tymi sytuacjami będzie wymagało od Ciebie cierpliwości. Potrzeba będzie wielu dni nauki, eksperymentów, prób, akceptacji popełnianych błędów zanim przełożysz teorię na praktykę w stopniu, który Cię zadowoli.
6 RZECZY NA TURBO DOŁADOWNIE
- Pamiętaj Twój organizm nie jest głupi – włączył mądrego Obrońcę, którego zadaniem było dowieźć Cię cało do dorosłości. Zrobił to, trzeba mu podziękować i pożegnać 🙂
- Przeprowadzając każdą zmianę potrzebujesz zapewnienia sobie wsparcia. Otocz się ludźmi, którzy wesprą Cię w zmianie podejścia i w trudniejszych sytuacjach. Podziękuj za obecność ludziom, którzy ciągną Cię w dół, przy których czujesz się źle, którzy niczego nie doceniają.
- Świadomie pracuj nad swoim poczuciem sprawczości – nie jesteś już małym dzieckiem zależnym od innych. Masz wiele umiejętności, doświadczeń zawodowych i życiowych, zrobiłeś w życiu już wiele fajnych rzeczy. Spisz to! Na bieżąco prowadź swoje CV lub dziennik osiągnięć. Nie chodzi o zdobywanie szczytów najwyższych gór. Notuj co zrobiłeś, w czym uczestniczyłeś. Im mocniejsza prokrastynacja i rozpamiętywanie, tym mocniej musisz przyłożyć się do tego zadania.
- Zadawaj sobie pytania. Obok tych najważniejszych – Kim chcesz być? Jak chcesz wykorzystać czas, który masz w życiu? Co jest Twoim celem? Co dla Ciebie jest w życiu ważne? – zapytaj siebie, na jakie małe kroki możesz zdecydować już dzisiaj. Jakie małe zmiany możesz wprowadzić, żeby poczuć się lepiej i mieć poczucie bycia bardziej efektywnym?
- Zacznij małymi krokami. Stopiniowo zwiększaj wiedzę, buduj wspierające relacje, trenuj, chodź na szkolenia.
- Nie przyjmuj się nadmiernie tym, że walczysz z prokrastynacją. Nie ma ludzi idealnych – każdy „coś ma” 😉 Staraj się ją ograniczać, ale pamiętaj, że „nie jesteś jedną wielką prokrastynacją”, ona Ciebie nie definiuje. To jaki będziesz w przyszłości kształtujesz Ty.
Bardzo dobry i ważny artykuł. Myślę, że chyba każdy ma mniejsze lub większe problemy z odwlekaniem. Ja również. Próbuję z tym walczyć z różnym skutkiem. Polecam
Odwlekanie może być mechanizmem wynikającym z kilku naszych przekonań wyniesionych z młodości. Jedną z rzetelnych książek, którą mogę Ci polecić w tym kontekście jest „Program zamiany sposobu życia. Uwalnianie się z pułapek psychologicznych”. Powodzenia w pełnym i bezpiecznym zaangażowaniu siebie w życie!
Świetny wpis 🙂 Szczególnie dla mnie – gdzie cały czas walczę z odwlekaniem. Raz lepiej raz gorzej – ale ogólnie działam i staram sie zmienić i wprowadzić nowe nawyki 🙂 A czasu nie cofnę – muszę działać z tym zestawem kart które już otrzymałam 😀 I na nich działać – przynajmniej rozpamiętywanie to nie mój problem 😀
w tym temacie może zainteresuje Cię też – https://www.jakzarzadzacpoludzku.pl/prokrastynacja-efektywnosc-w-praktyce/